Avgusta 24. prvi put je predstavljena zaboravljena i izgubljena pripovijetka Petra Kočića “Đe je mama”. Ona je dugi niz godina ležala među drugim rukopisima, neobjavljenja i potpuno nepoznata javnosti. Zahvaljujući našem istoričaru i profesoru Zoranu Pejašinoviću, kao i zalaganju Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske, ona je napokon ugledala svjetlost dana. U ovom procesu učestvovali su i mnogi njihovi saradnici, te upravo zbog svih njih, postali smo bogatiji za još jedno djelo velikog pisca.

Nažalost, mi često ne cijenimo dovoljno naše nasljeđe, kao ni djela Petra Kočića. Mnogi sugrađani ne znaju (a nešto ih ni ne interesuje), da park u centru grada nosi upravo njegovo ime. A još manje im je poznat epitaf koji stoji ispisan na spomeniku. Nekada su učitelji i nastavnici đake obavezno vodili da zapišu i nauče te poznate riječi. Iako se i danas vodi polemika oko toga da li je on to ikad rekao, te riječi ipak opisuju njegov kratki nesrećni život i vječnu borbu za pravdu.

Ko iskreno i strasno ljubi Istinu, Slobodu i Otadžbinu, slobodan je i neustrašiv kao Bog, a prezren i gladan kao pas.

U selu Stričići nadomak Banje Luke, 29. juna 1877. godine život je započeo veliki Petar Kočić, danas nažalost pomalo skrajnut i zaboravljen. Selo Stričići se nalazi u oblasti Zmijanje, a ono je poznato po još jednoj izuzetnoj stvari, Zmijanjski vez koji je pod zaštitom UNESCO-a. Od prvih dana, njegov život je već krenuo nesrećnim putem. Ostaje sam sa bakom i djedom, jer mu majka ubrzo umire, a otac odlazi da se zamonaši. Relativno kasno, sa četrnaest godina upisuje Sarajevsku gimnaziju, 1891. godine, iako je najstariji od svih učenika, on pokazuje prvih godina izuzetnu pedantnost, dosta ambicija i biva među najboljim učenicima. Ali nakon nekog vremena, na četvrtoj godini, budi se njegov buntovnički duh. Onaj mladi ambiciozni momčić nestaje zauvijek i postaje mladi borac za pravdu koji ne haje ni za veliku vlast Austrougarske i ne boji se da iskaže nacionalni ponos. Iz tog razloga, zbog nekolicine incidenata, on napušta Sarajevo i odlazi u Beograd gdje nastavlja školovanje u Prvoj beogradskoj gimnaziji. Nakon toga odlazi u Beč na Filozofski fakultet. Tada se povlači polako u sebe, a njegova loša finansijska situacija postaje još gora. Taj period je takođe najplodniji i u književnom pogledu.

Nakon studija oženio je jednu od prvih pismenih žena sa čelinačkog područja, Milku Vukomanović, te zajedno najviše borave u Beogradu. On počinje da se politički aktivira, ali njegovi stavovi često dolaze na osudu vlasti te on trpi mnoge posljedice. Pokreće i list Otadžbina koji je simbolički prvi put objavljen na Vidovdan, 1907. godine. Redovno ga je pratila cenzura. Kočić je zbog svojih stavova i bunta vječito bio na ivici egzistencije, jer su mu pravda, nasljeđe i nacionalni ponos bili važniji od svega. Nije mu teško pao ni zatvor, čak je odbio i da podnese molbu za pomilovanje, ali biva pomilovan jer je Zemaljski muzej tražio da bude pušten povod slavlja za šezdeset godina od stupanja cara na vlast.

Težak život, uvijek na ivici egzistencije, neprestano sukobljenje sa vlasti i proganjanje i maltretiranje od iste, i mnoge druge muke i tragedije koje su ga redovno snalazile i životu, ostavile su velike posljedice na njegovo i fizičko i mentalno zdravlje. Jedan od najvećih udaraca je i smrt trogodišnjeg sina od tuberkuloze. Posljednje dane svog kratkog i nesrećnog života proveo je na psihijatrijskoj klinici, a zauvijek je ovaj svijet napustio 27. avgusta 1916. godine. Ipak njegova borba protiv nepravde nikad nije završena. Ona traje i danas kroz njegova djela i autentične likove koje se sretao za svog života.