Sjećam se svojih tinejdžerskih dana, raznih spomenara i slabašnog muvanja dječaka, i sve povezuje isto pitanje “koju muziku slušaš?” Tad su se svi pravili pametni, i odgovori su bili domaća ili strana muzika, nažalost to je ostalo i među odraslim zdravorazumskim ljudima, a ne samo naivnom dječicom, koja pokušavaju da ispadnu kul. Najkul su bili ovi sa stranom muzikom, jer su tada narodnjaci bili bljaaak, za razliku od današnje djece. Doduše ni oni ne slušaju baš narodnjake, već kojekakve bube, ali dobro. Nepoznavanje muzike žanrovski moglo je biti opravdano našom mladošću i neiskustvom, sada više nema opravdanja. Jer muzika itekako ima svoje podjele, a strana se ne odnosi na američki zvuk jednog ili dva popularna žanra. Ako kažemo strana muzika, to je onda sva muzika koje nije na našem jeziku, pa ajd vi to sve poslušajte i preslušajte…

Iako su ovi “stranci” ganjali američki zvuk mejnstrim popa, eventualno hip hopa, pop-roka, meni je on bio pomalo dosadan. Naravno da i tu imate genijalne muzičare, kao i u mnogim drugim žanrovima, ali generalno taj njihov zvuk, ne znam, ne mogu reći da mi ne sjeda, ali mi je u većini slučajeva pomalo dosadan, jednoličan, da ne kažem i poglup. Kao i u filmskoj industriji, evropsko tlo ima drugačiji senzibilitet, a mnogo bolji kvalitet. Iako nas je danas hiperprodukcija sve progutala, opet postoje dobre razlike, a te razlike, u meni čine neku neopisivu sreću. Isto važi i za polje muzike. A posebno se među njima izdvaja Britanija (iako nju istovremeno svrstavamo, ali i ne svrstavamo u evropsku umjetnost), posljednjih dana na meti zbog kraljevske porodice i svih njihovih intriga, starih i novih princeza i neprinceza itd… 

I sad smo stigli tamo gdje smo pošli, u Veliku Britaniju, sa svim svojim ludačkim humorom i neopisivo dobrom i drugačijom muzikom. U njihovom svijetu muzike postoje žanrovi koji su samo karakteristični za njih, i rijetko gdje se još mogu sresti. Čak i kad se sretnu imaju izmjenjen oblik u odnosu na onoj koji su im oni dali. S druge strane, postoje i njihove kombinacije drugih i dobro ustaljenih žanrova, međutim njihove kombinacije im daju posebnu čar i zvuče sasvim drugačije. Polako smo već uplivali u svijet njihovog dobrog zvuka i još boljeg grajma, za koji, nažalost, kod nas slabo znaju. Zašto je to tako, ne bih vam znala reći sa sigurnošću, jer i sama mislim da postoji više faktora. Možda za neke ni sama nisam svjesna. Bilo kako bilo, ne može se reći da je neko izmislio muziku, ali da je polako uplivao u novi žanr, karakterističan za Ostrvo, možemo i moramo. Pored mnogih drugih, kod nas čak i poznatijih žanrova, izdvaja se i jedan sasvim običan grajm. 

Ja sam oduvijek bila oduševljenja njihovom muzikom i mnogim njihovim izvođenjima, žanrovima, kombinacijama, generalno njihovom energijom u svim životnim poljima. Da su ludi, jesu. Da su alkosi kao mi, i to jesu. I da, na kraju, ne prestaju da me oduševljavaju sa novinama u svim poljima umjetnosti. Ovo sad više nije samo vezano za grajm kao muzički žanr, već za njihovu umjetničku scenu uopšte. Ona je od prvih njihovim umjetničkih koraka postavljala neke nove standarde, karakteristične samo za njih, i koje je teško pratiti bilo kojem drugom mentalitetu. Ponekad nam se čine genijalna njihova djela, ponekad suluda. U svakom slučaju, imaju svoj put koji nikako nije kopija ili ponavljanje nečeg dosadnog i već viđenog (što su Ameri doktorirali, ali i mnogi drugi). I danas, njihova umjetnička scena je na sasvim drugačijem nivou, kao narod imaju drugačiji odnos prema umjetnosti. Ne mogu reći bolji i pažljiviji u odnosu na nas divljake, jer su oni još veći divljaci od nas. Ali postoji taj neki pogled na umjetnost koji se može jednačiti s pogledom na neke velike svetinje. Kao što mi poštujeme neka sveta mjesta i ljude, oni koji su manje privrženi takvog vrsti religioznosti, tako se odnose prema pojedinim velikim umjetnicima, nevezano za koju oblast umjetnosti. 

Tako i sama muzika ima poseban status. Kao i svugdje imate one smećarske muzike koja ništa neće normalno ni dobro iznjedriti, ali imate mnogo više kvaliteta koji je pozicioniran visoko na mnogim ljestvicama. Kvalitetna muzika ima mnogo više slušalaca nego ona loša (što se za naše područje ne može baš reći). Muzika koje je legitimno mejnstrim, je i dalje anderground, što je veoma čudnovato i karakteristično samo za Ostrvljane. Sve oko njih i njihove umjetnosti je uistinu neobično i prepliće se na najčudnovatije načine. 

Grajm kao zasebni žanr svoje početke bilježi početkom ovog vijeka, a njegovi prvi koraci zabilježeni su u Londonu. Izrastao je iz kombinacije nekoliko muzičkih žanrova, takođe karakterističnih za njihovo područje, na primjer UK garage, jungle, dancehall, i naravno najuticajniji je hip hop, koji opet i kao zaseban žanr ima nešto izmijenjen zvuk na Ostrvu u odnosu na onaj hip hop koji nam nameće Amerika. Godinama se grajm polako širi ostrvom i mnogi muzičari počinju da plivaju novim muzičkim vodama. Naravno i grajm uglavnom kombinuju s drugim, njima interesantnim žanrovima. Danas svjetski poznati muzičari iz Britanije šire, ne samo kulturu britanske muzike i umjetnosti, već i samog grajma. Mnogo pjesama uz koja nas je većina đuskala po klubovima imaju elemente grajma, a da većina to nije ni znala ni primjetila. 

Da vas više ne bih gnjavila i smarala, poenta je da umjetnost u Britaniji uistinu ima drugačiji status, ali i stvaralaštvo. Njihove ideje možda jesu univerzalne, ali su prikazane na njima svojesten način. U muzicu su takođe dali velike doprinose, iako se pojedini žanrovi i dalje njeguju samo kod njih na Ostrvu, ipak se slušaju širom svijeta. I hvala ludim Britancima, što su mi uljepšali malo život uz muziku bolju nego što su slušali moji vršnjaci.